मित्रांनो, आपल्या प्राचीन शास्त्रामध्ये अन्नाला ‘ब्रह्म’ अर्थात देवाचे स्थान दिले गेले आहे. पूर्वीच्या काळी, विशेषतः आपल्या बालपणात, वडीलधारी मंडळी आणि शिक्षक आपल्याला जेवणापूर्वी काही श्लोक म्हणण्याची शिकवण देत असत. परंतु आजच्या काळात, नवी पिढी हे श्लोक शिकण्यापासून दूर जाते आहे. यामुळे ह्या श्लोकांचे महत्त्व विसरण्यात आले आहे असे वाटते, पण त्याचे महत्त्व आजही कायम आहे.
या लेखात आपण वदनी कवळ घेता श्लोक, त्याचा अर्थ, आणि त्याचे महत्त्व समजून घेणार आहोत.
वदनी कवळ घेता श्लोक | Vadani Kaval Gheta Shlok
वदनि कवळ घेता नाम घ्या श्रीहरीचे ।
सहज हवन होते नाम घेता फुकाचे ।
जिवन करि जिवित्वा अन्न हे पूर्णब्रह्म ।
उदरभरण नोहे जाणिजे यज्ञकर्म ॥१॥
जनीं भोजनी नाम वाचे वदावे ।
अती आदरे गद्यघोषे म्हणावे ।
हरीचिंतने अन्न सेवित जावे ।
तरी श्रीहरी पाविजेतो स्वभावे ॥२॥
|| जय जय रघुवीर समर्थ ||मंत्राचा अर्थ
- पहिला श्लोक: या श्लोकामध्ये सांगितले आहे की, जेवण करताना आपल्या तोंडात घास घेताना श्रीहरिचे नाम घ्यावे. असे केल्याने आपण जे जेवतो ते एक प्रकारचे यज्ञ बनते. अन्न हे फक्त पोट भरण्यासाठी नाही तर ते देवाचे स्वरूप आहे.
- दुसरा श्लोक: या श्लोकात सांगितले आहे की, आपण जेवताना नेहमीच श्रीहरिचे नाम जपावे. त्यांच्या चिंतनात मग्न होऊन अन्न सेवन करावे. असे केल्याने आपल्यावर श्रीहरिची कृपा सदैव राहते.
मंत्राचे महत्त्व
- आध्यात्मिक प्रगती: हा मंत्र आपल्या आध्यात्मिक प्रगतीस मदत करतो.
- मन शांतता: मंत्र जपल्याने मन शांत होते आणि तणाव दूर होतो.
- सकारात्मक ऊर्जा: हा मंत्र सकारात्मक ऊर्जा प्रदान करतो.
- आयुष्यमान: नियमित मंत्र जपल्याने आरोग्य चांगले राहते.
आपल्या दैनंदिन जीवनात मंत्राचा समावेश
- जेवणापूर्वी: जेवणापूर्वी हा मंत्र म्हणणे ही एक उत्तम पद्धत आहे.
- ध्यान: ध्यान करताना हा मंत्र जपला जाऊ शकतो.
- प्रार्थना: प्रार्थना करताना हा मंत्र म्हटला जाऊ शकतो.
अन्न हे पूर्णब्रह्म | Anna He Purnabrahma Mahatva
अन्नाचे महत्त्व:
भारतीय परंपरेत अन्नाला ‘पूर्णब्रह्म’ मानले जाते कारण अन्नाशिवाय जीवन शक्य नाही. अन्न हे केवळ पोट भरण्यासाठी नसून, ते एक यज्ञकर्म आहे. रामदास स्वामींनी या श्लोकात अन्नाला पवित्र मानून त्याचा आदर करण्याचा संदेश दिला आहे.
वदनी कवळ घेता: धार्मिक आणि संस्कारक्षम महत्त्व
धार्मिक दृष्टिकोन:
वदनी कवळ घेता श्लोक उच्चारताना देवाचे स्मरण होते, ज्यामुळे अन्न ग्रहण आध्यात्मिक क्रियेत रूपांतरित होते. हा श्लोक जीवनाच्या कृतज्ञतेचा संदेश देतो.
संस्कारक्षम महत्त्व:
- मुलांना लहानपणापासून हे श्लोक शिकवल्यास त्यांच्या मनात अन्नाबद्दल आदर आणि कृतज्ञता निर्माण होते.
- जेवणापूर्वी श्लोक म्हणण्यामुळे मनःशुद्धी आणि आहारशुद्धी होते.
वदनी कवळ घेता श्लोकाची PDF
निष्कर्ष
वदनी कवळ घेता श्लोक हा आपल्या परंपरेतील एक मौल्यवान श्लोक आहे. तो आपल्याला अन्नाबद्दल कृतज्ञ राहण्याची शिकवण देतो. या श्लोकाचा नियमीत अभ्यास करून आपण भारतीय संस्कृतीशी जोडले जाऊ शकतो आणि लहान मुलांमध्ये योग्य संस्कार रुजवू शकतो.
|| जय जय रघुवीर समर्थ ||
FAQ: वदनी कवळ घेता श्लोकाबाबत वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
वदनी कवळ घेता श्लोक कधी म्हणावा?
वदनी कवळ घेता श्लोक अन्न ग्रहण करण्यापूर्वी म्हणावा.
अन्नाला पूर्णब्रह्म का म्हटले जाते?
अन्नाशिवाय जीवन शक्य नाही, आणि अन्न जीवन टिकवण्यासाठी महत्त्वाचे असल्यामुळे त्याला पूर्णब्रह्म मानले जाते.
वदनी कवळ घेता श्लोक कुठे वापरला जातो?
हा श्लोक धार्मिक कार्यक्रमांमध्ये, पंगतीमध्ये, आणि दैनंदिन भोजनाच्या आधी वापरला जातो.
वदनी कवळ घेता म्हणजे काय?
वदनी कवळ घेता हा एक प्राचीन मंत्र आहे जो जेवण करताना म्हटला जातो. या मंत्राचा अर्थ असा होतो की, जेवताना श्रीहरिचे नाम जपावे.
वदनी कवळ घेता मंत्राचे फायदे काय आहेत?
वदनी कवळ घेता मंत्राचे अनेक फायदे आहेत. यात मन शांतता, सकारात्मक ऊर्जा, आत्मविश्वास वाढ, आणि आध्यात्मिक प्रगती यांचा समावेश होतो.
वदनी कवळ घेता मंत्र कधी म्हणायला हवा?
हा मंत्र जेवणापूर्वी, ध्यान करताना किंवा प्रार्थना करताना म्हटला जाऊ शकतो.
वदनी कवळ घेता मंत्र कोणत्या देवतेला समर्पित आहे?
हा मंत्र मुख्यत्वे गणपती देवाशी संबंधित आहे.
वदनी कवळ घेता मंत्राचा अर्थ काय आहे?
मंत्राचा अर्थ असा होतो की, जेवताना श्रीहरिचे नाम जपल्याने आपण एक प्रकारचे यज्ञ करत असतो.
वदनी कवळ घेता मंत्राचा उच्चार कसा करावा?
मंत्राचा उच्चार स्पष्ट आणि धीमे करावा. मंत्राचा जप करताना मन एकाग्र करून त्याच्या अर्थावर चिंतन करावे.
वदनी कवळ घेता मंत्र जपण्याचे कोणते फायदे आहेत?
मंत्र जपल्याने मन शांत होते, तणाव दूर होतो, सकारात्मक ऊर्जा प्राप्त होते आणि आध्यात्मिक प्रगती होते.
वदनी कवळ घेता मंत्र कुठून आला आहे?
हा मंत्र प्राचीन भारतीय संस्कृतीतून आला आहे. तो संत साहित्यात आणि धार्मिक ग्रंथांमध्ये सापडतो.
वदनी कवळ घेता मंत्राला किती वेळा जपायचे?
आपल्या वेळेनुसार मंत्राचा जप करावा. नियमित जप केल्यास अधिक फायदे मिळतात.
वदनी कवळ घेता मंत्र जपताना कोणत्या गोष्टींची काळजी घ्यावी?
मंत्र जपताना शांत वातावरणात बसावे. मनाला शांत करून एकाग्रचित्ताने मंत्र जपला पाहिजे.
गुरुपौर्णिमा: एक पवित्र परंपरा
आनंद दिघे: एक प्रेरणादायी नेते, समाजसेवक ते धर्मवीर
